Unión Republicana (España 1903)
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde xullo de 2016.) |
| Unión Republicana | |
|---|---|
| Acrónimo | UR |
| Tipo | partido político español |
| Ideoloxía | Republicanismo e Progresismo |
| Data de fundación | 26 de marzo de 1903 |
| Data de disolución | abril de 1917 |
| País | España |
| Na rede | |
 | |
| [ editar datos en Wikidata ] | |
A Unión Republicana foi un partido político español fundado en 1903, en Madrid, por Nicolás Salmerón e Alejandro Lerroux baixo a dirección do primeiro, co propósito de unificar as esparexidas forzas republicanas españolas durante a Restauración borbónica. No seu programa se pretendía a restauración da Constitución de 1869, a proclamación da República e a convocatoria dunhas Cortes constituíntes.
Historia e características[editar | editar a fonte]
Creación[editar | editar a fonte]
Xa dende 1901, aparecían voces e intentos de unidade republicana en Cataluña, Almería ou Málaga, onde os mítines son o principal medio espallador das ideas unitarias.[1] Finalmente, lévase a cabo coa creación do partido, o 25 de marzo de 1903, a partir dunha grande asemblea republicana celebrada no Teatro Lírico de Madrid con Nicolás Salmerón, como líder principal, e apoiado por Alejandro Lerroux.[2][3] Conflúen nel case tódalas tendencias republicanas, e algúns sectores obreiros, agás os progresistas dirixidos por José María Esquerdo e un sector do republicanismo federal.[2]
Eleccións de 1903[editar | editar a fonte]
Nas eleccións xerais de España de 1903, celebradas en abril, a Unión Republicana colleitou un grande éxito chegando a 36 deputados,[4] 13 deles en Cataluña, e unha presenza significativa nas grandes cidades.[3] Así, as súas candidaturas en Madrid, Barcelona e Valencia, saíron integramente, e tamén foron exitosas en capitais de provincia como Castelló, Cádiz, Salamanca, Granada, Palma de Mallorca, A Coruña, Tarragona, Logroño e Lleida. En Barcelona, colleitou 35.000 votos, que foi o maior nivel de votación dunha candidatura de esquerdas até as eleccións de 1931.[4]
Nas eleccións xerais de 1905, a Unión Republicana obtivo 30 escanos.
Crise e ruptura[editar | editar a fonte]
Tres anos máis tarde, en 1908, a UR achegouse aos rexionalistas cataláns e integrouse na coalición Solidaritat Catalana. Pero diante do desexo de autonomía dos cataláns, a Unión escindiuse entre os partidarios de colaborar cos rexionalistas (liderados por Salmerón) e os que se opuñan ao catalanismo, encabezados por Lerroux e apoiados, tras un intento de conciliación, por Julián Besteiro.
En 1908,cando a posición favorable ao catalanismo se impuxo no seo do partido, o sector de Lerroux abandonou a Unión e fundou o Partido Republicano Radical[5] e os republicanos de Blasco Ibáñez, se escindiron creando o Partido de Unión Republicana Autonomista.[6]
Notas[editar | editar a fonte]
Véxase tamén[editar | editar a fonte]
Bibliografía[editar | editar a fonte]
- Álvarez Rey, Leandro (2009). Los Diputados por Andalucía de la Segunda República, 1931-1939: diccionario biográfico I (en castelán). Sevilla: Centro de Estudios Andaluces / Consejería de Presidencia Junta de Andalucía. ISBN 978-84-613-1326-6.
- Avilés Farré, Juan; Elizalde Pérez-Grueso, María Dolores; Sueiro Seoane, Susana (2002). Historia política de España, 1875-1939. Colección: Fundamentos nº 92 (en castelán). Tres Cantos (Madrid): Ediciones Istmo. ISBN 84-7090-320-9.
- De Miguel Salanova, Santiago (2016). Universidad del País Vasco = Euskal Herriko Unibertsitatea, ed. (e-ISSN: 2340-0277). "La Unión Republicana en el corazón de la monarquía. El triunfo electoral de 1903". Historia Contemporánea (en castelán) (53): 553–591. ISSN 1130-2402. doi:10.1387/hc.16732. Consultado o 9 de xuño de 2024.
- Martínez Roda, Federico (1998). Valencia y las Valencias: su historia contemporánea (1800-1975) (en castelán). Valencia: Fundación Universitaria San Pablo CEU. ISBN 84-86792-89-4.
- Sanz Noya, Julián (2009). La construcción de la dictadura franquista en Cantabria (en castelán). Santander: Universidad de Cantabria. ISBN 978-84-8102-486-9.
