Liberdade de panorama

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Foto da Cidade da Cultura, en Santiago de Compostela, sen dereitos de autor do arquitecto Peter Eisenman grazas á liberdade de panorama.

A liberdade de panorama é unha disposición nas leis de propiedade intelectual de diversos Estados que permite tomar fotos ou crear outras imaxes (por exemplo, pinturas) de edificios e esculturas que están permanentemente situadas en sitios públicos sen infrinxir a lei de dereitos de autor desas obras e publicación das imaxes.[1] A liberdade de panorama limita o dereito dos propietarios das obras a tomar accións legais por violación de dereitos contra o fotógrafo ou calquera persoa que distribúa a imaxe resultante. É unha excepción á regra xeral pola que o propietario ten o dereito exclusivo para autorizar a creación e distribución de traballos derivados.

O nome deste concepto é unha tradución de Panoramafreiheit, termo utilizado en Alemaña para esta excepción na súa lexislación.

Leis ao redor do mundo[editar | editar a fonte]

Moitos países teñen disposicións similares que restrinxen o alcance da lei de dereitos de autor para permitir a toma de imaxes en sitios públicos. Outros países difiren amplamente sobre a interpretación do principio.[1]

Europa[editar | editar a fonte]

Mapa do estado da liberdade de panorama nos países europeos:      Existe liberdade de panorama, mesmo no interior de lugares públicos.      Existe liberdade de panorama.      Existe liberdade de panorama pero só para edificios.      Non existe liberdade de panorama.      Descoñecido.

Na Unión Europea, a directriz 2001/29/EC dá a posibilidade aos seus membros de incluír unha cláusula similar ás súas leis de dereitos de autor, pero non require dunha regulamentación.[2] Panoramafreiheit está definido no artigo 59 do Urheberrechtsgesetz Alemán,[3] no artigo 27 do Urheberrechtsgesetz Suízo,[4] na sección 62 dos Dereitos de Autor, Deseños e Patentes do Reino Unido de 1988,[5] e existe en moitos outros países. Tamén existen países Europeos (como Italia[6]) onde non existe a liberdade de panorama do todo. En Italia, a pesar de moitas protestas oficiais[7] e unha iniciativa nacional[8] levada polo avogado Guido Scorza e o xornalista Luca Spinelli (quen deu a coñecer esta carencia[6]), a publicación de reproducións fotográficas de sitios públicos aínda está prohibido, de acordo ás antigas leis italianas de dereitos de autor.[9][10] Algúns países, como Francia ou Bélxica, non teñen este permiso global para crear imaxes en sitios públicos e permiten imaxes con dereitos de autor só baixo cláusulas de inclusión fortuíta.[11]

Estados Unidos[editar | editar a fonte]

Nos Estados Unidos, non existe unha regra tan extensa;[12] o único artigo parecido é a 17 USC 120(a), que exonera a creación de representacións pictóricas de edificios dos dereitos de autor do arquitecto.[13][14]

México[editar | editar a fonte]

Segundo a Lei Federal de Dereitos de Autor, no Título VI do capítulo II; De la limitación a los derechos patrimoniales, o Artigo 148 cita: «as obras literarias e artísticas xa divulgadas poderán utilizarse, sempre que non se afecte a explotación normal da obra, sen autorización do titular do dereito patrimonial e sen remuneración, citando invariablemente a fonte e sen alterar a obra, só nos seguintes casos [...] VII. Reprodución, comunicación, e distribución por medio de debuxos, pinturas, fotografías, e procedementos audiovisuais das obras que sexan visibles desde lugares públicos».

Traballos bidimensionais[editar | editar a fonte]

A extensión exacta deste permiso para crear imaxes en sitios públicos sen ter que preocuparse por dereitos de autor das imaxes difire entre países.[1] Na maioría dos países, só se aplica a imaxes de traballos tridimensionais[15]] que se atopan permanentemente nun sitio público, "permanente" significa típicamente "polo tempo de vida natural da obra".[4][16] En Suíza, tanto tomar como publicar imaxes de dúas dimensións como murais ou grafitis está permitido, sempre que esas imaxes non sexan utilizadas co mesmo propósito dos orixinais.[4]

Espazos públicos[editar | editar a fonte]

Escultura de Ramón Conde, en Santiago de Compostela, sen dereitos de autor do escultor grazas á liberdade de panorama.

Moitas leis teñen diferenzas moi sutís en canto a sitios públicos e privados. Mentres que en Alemaña o permiso aplica só se ambos, o traballo descrito e o fotógrafo, se atopaban nun sitio público cando a imaxe foi tomada,[3] en Austria, a localización do fotógrafo é irrelevante.[1] En moitos países de Europa Oriental, as leis de dereitos de autor limitan este permiso de uso de imaxe só para uso non comercial.[17] Tamén, existen diferenzas internacionais na definición dun "sitio público". Na maioría dos países, isto inclúe só espazos exteriores (por exemplo, en Alemaña[3]) mentres que algúns outros países tamén inclúen museos públicos (este é o caso do Reino Unido[5] e en Rusia[18]).

Leis antiterror[editar | editar a fonte]

A tensión aumenta en países onde a liberdade de imaxes en sitios públicos entra en conflito con lexislacións de anti-terrorismo máis recentes. No Reino Unido, os poderes outorgados á policía baixo a sección 44 da Lei 2000 contra o terrorismo foron utilizados en numerosas ocasións para deter a fotógrafos, tanto profesionais como non profesionais, de tomar fotos en sitios públicos. Baixo esas circunstancias, á policía esíxeselle probar que existe "sospeita razoable" de que a persoa é un terrorista.[19] Mentres que a Lei non prohibe a fotografía, critícase a suposta mala utilización dos poderes para impedir fotografías públicas legais.[20] Casos notables incluíron a investigación dun neno de escola,[21] un membro do Parlamento[22] e un fotógrafo da BBC.[23]

Notas[editar | editar a fonte]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Seiler, D.: Gebäudefotografie in der EU ? Neues vom Hundertwasserhaus Arquivado 04 de xuño de 2016 en Wayback Machine., en Photopresse 1/2 (2006), p. 16. URL visto 20 de setembro de 2007.
  2. N.N.: Panoramafreiheit Arquivado 18 de abril de 2015 en Wayback Machine.. URL accedida o 2007-09-20. Ver tamén Article 5(3)(h) of 2001/29/EC.
  3. 3,0 3,1 3,2 Seiler, D.: Fotografieren von und in Gebäuden Arquivado 21 de maio de 2016 en Wayback Machine., en visuell 5/2001, p. 50. Ver tamén §59 UrhG (Germany). URL accedida o 20-09-2007.
  4. 4,0 4,1 4,2 Rehbinder, M.: Schweizerisches Urheberrecht terceira ed., p. 158, Stämpfli Verlag, Berne, 2000. ISBN 3-7272-0923-2. Ver tamén §27 URG (Switzerland). URL accedida o 20-09-2007.
  5. 5,0 5,1 Lydiate, H.: Advertising and mercadotecnia art: Copyright confusion. Ver tamén sección 62 da Copyright, Designs and Patents Act 1988. URLs accedida o 20-07-2007.
  6. 6,0 6,1 Spinelli, L. Wikipedia cede al diritto d'autore, Punto Informático. URL accedida o 21-08-2008
  7. Grillini, F. Diritto dei panorama Arquivado 25 de outubro de 2008 en Wayback Machine., pregunta parlamentaria. URL accedida o 21-08-2008
  8. Scorza, G., Spinelli, L., Dare un senso al degrado Arquivado 08 de xullo de 2009 en Wayback Machine.. URL accedida o 21-08-2008
  9. Legge 22 aprile 1941 n. 633. URL accedida o 21-08-2008
  10. Decreto Lexislativo 22 gennaio 2004, n. 42. URL accedida o 21-08-2008
  11. Koetz, D.: Erlaubnis zum Ablichten von Sehenswürdigkeiten, en Photographie 10/2002. Accedido o 20 de setembro de 2007.
  12. Lydiate, H.: "Public Sculpture Arquivado 05 de marzo de 2016 en Wayback Machine.", Art Monthly 11/2006. URL accedida o 26-11-2009.
  13. Gorman, R.A.: Copyright law, 2nd ed. Arquivado 26 de setembro de 2007 en Wayback Machine., Ou.S. Federal Judicial Center, 19 de xuño de 2006, pp. 48, 166. URL accedida o 20-09-2007.
  14. Brinson, D.: The Law for Photographers: Do I Need Permission?. URL accedida o 20-07-2007.
  15. Véxase e.g. Lydiate.
  16. Dix, B.: Christo und der verhüllte Reichstag[Ligazón morta], 21 de febreiro do 2002. URL accedida o 20-09-2007.
  17. Elst, M.: Copyright, Freedom of Speech, and Cultural Policy in the Russian Federation, p. 432f; Martinus Nijhoff, Leiden/Boston, 2005; ISBN 90-04-14087-5.
  18. Elst p. 432, footnote 268. Ver tamén article 1276 of part IV of the Civil Code que explica isto.
  19. "Photography and Counter-Terrorism legislation". The Home Office. 18 de agosto de 2009. Arquivado dende o orixinal o 29 de marzo de 2010. Consultado o 30 de novembro de 2009. 
  20. Geoghegan, Tom (17 de abril de 2008). "Innocent photographer or terrorist?". BBC News. Consultado o 30 de novembro de 2009. 
  21. "Terrorism Act: Photography fears spark police response". Amateur Photographer Magazine. 30 de outubro de 2008. Arquivado dende o orixinal o 06 de decembro de 2008. Consultado o 30 de novembro de 2009. 
  22. "Tory MP stopped and searched by police for taking photos of cycle path". Daily Telepgraph. 6 de xaneiro de 2009. Arquivado dende o orixinal o 23 de febreiro de 2009. Consultado o 30 de novembro de 2009. 
  23. Davenport, Justin (27 de novembro de 2009). "BBC man in terror quiz for photographing St Paul's sunset". London: Evening Standard. Consultado o 30 de novembro de 2009. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]