Frank Bainimarama

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.


Infotaula de personaFrank Bainimarama

Editar o valor em Wikidata
Biografía
Nacemento27 de abril de 1954 Editar o valor em Wikidata (70 anos)
Tailevu (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Minister for Forestry (en) Traducir
24 de agosto de 2021 –
Gabinete ministerial: 4th Bainimarama Cabinet (en) Traducir
Minister for Foreign Affairs (en) Traducir
9 de setembro de 2016 – 24 de decembro de 2022
← Inoke Kubuabola (pt) TraducirSitiveni Rabuka →
Minister for Sugar (en) Traducir
decembro de 2008 –
Gabinete ministerial: 4th Bainimarama Cabinet (en) Traducir
Minister for iTaukei Affairs (en) Traducir
2008 –
Gabinete ministerial: 4th Bainimarama Cabinet (en) Traducir
Primeiro ministro de Fidxi
5 de xaneiro de 2007 – 24 de decembro de 2022
← Jona Senilagakali (pt) TraducirSitiveni Rabuka →
Presidente de Fidxi
5 de decembro de 2006 – 4 de xaneiro de 2007
← Ratu Josefa IloiloRatu Josefa Iloilo →
Presidente de Fidxi
29 de maio de 2000 – 13 de xullo de 2000
← Kamisese Mara (pt) TraducirRatu Josefa Iloilo →
Member of the Parliament of Fiji (en) Traducir
Editar o valor em Wikidata
Datos persoais
País de nacionalidadeFidxi Editar o valor em Wikidata
RelixiónMetodismo Editar o valor em Wikidata
EducaciónInstituto Asiático de Tecnoloxía
Marist Brothers High School (en) Traducir
Universidade de Dalhousie (pt) Traducir
Australian Defence College (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Actividade
Ocupaciónpolítico , oficial Editar o valor em Wikidata
Partido políticoFiji First Party (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Carreira militar
Rama militarNaval Unit Republic of Fiji Military Forces (en) Traducir Editar o valor em Wikidata
Rango militarComodoro (pt) Traducir Editar o valor em Wikidata
Premios

IMDB: nm13203266 Facebook: FijiPM Twitter: FijiPM Editar o valor em Wikidata

Josaia Voreqe Bainimarama, coñecido como Frank Bainimarama, nado en Kiuva, Colonia de Fidxi, o 27 de abril de 1954, é un militar e político fidxiano, que foi primeiro ministro de Fidxi desde o 7 de xaneiro de 2007 ata o 24 de decembro de 2022.

Tras unha carreira militar de varias décadas foi ascendido a comodoro en 1998 e nomeado comandante en xefe das Forzas Armadas de Fidxi en 1999. Tomou o poder dúas veces na historia de Fidxi, a primeira vez como xefe do goberno militar interino do 29 de maio ao 13 de xullo de 2000, despois de organizar un contragolpe para neutralizar o golpe de Estado étnico dirixido por George Speight. Entregou o poder a Josefa Iloilo, nomeado presidente pouco antes.

Foi fundamental no ascenso ao poder do goberno do primeiro ministro, Laisenia Qarase, pero a súa intensa crítica á política do goberno de amosar clemencia cara ás persoas implicadas no golpe estirou máis tarde as súas relacións co réxime e o 5 de decembro de 2006, derrubou o goberno de Qarase e anunciou que asumía "de mala gana" os poderes da presidencia. Restableceu a Josefa Iloilo na presidencia o 4 de xaneiro de 2007,[1] e foi nomeado primeiro ministro interino por Iloilo ao día seguinte. O nomeamento foi declarado lícito polo Tribunal Supremo de Fidxi en outubro de 2008.[2] Bainimarama dimitiu o 10 de abril de 2009 como primeiro ministro interino, despois de que a corte de apelación do país fallase que a eliminación do goberno democrático durante o golpe militar do 2006 fora ilegal.[3] O presidente Josefa Iloilo anunciou entón que abolía a Constitución, que asumía todo o poder de goberno e que revogaba todos os nomeamentos xudiciais, volvendo nomear a Bainimarama como primeiro ministro.[4]

Ocupou este cargo ata as eleccións de 2014, onde gañou o seu partido, FijiFirst, e xurou o cargo como primeiro ministro de Fidxi ante o presidente Epeli Nailatikau. Nas eleccións xerais de Fidxi de 2018, o FijiFirst obtivo de novo unha maioría absoluta e Bainimarama tomou posesión como primeiro ministro de Fidxi para un novo mandato o 20 de novembro de 2018.

Traxectoria[editar | editar a fonte]

Inicios[editar | editar a fonte]

Asistiu á Escola de Secundaria dos Irmáns Maristas en Suva, ao Instituto Asiático de Tecnoloxía preto de Bangkok e á Universidade de Dalhousie en Halifax, Nova Escocia. Ingresou na Mariña de Fidxi en 1975 ascendeu a través dos rangos ata chegar a capitán en 1991. En 1997 foi nomeado Xefe de Persoal e en 1998 foi ascendido a comodoro converténdose en Comandante das Forzas Armadas en 1999.

Golpe de Estado en Fidxi do 2000[editar | editar a fonte]

Un grupo liderado por George Speight, un empresario que fora declarado en bancarrota tras a cancelación de varios contratos por parte do goberno, entrou nos edificios do Parlamento o 19 de maio de 2000. Durante 56 días o primeiro ministro Mahendra Chaudhry e a maior parte do seu goberno, xunto con moitos parlamentarios e o seu persoal, estiveron secuestrados mentres que Speight intentaba negociar co presidente, Kamisese Mara, quen denunciou o golpe de Estado e declarou o estado de emerxencia.

Crendo que o presidente Kamisese Mara non estaba a tratar con eficacia a situación, Bainimarama obrigou a Mara a dimitir o 29 de maio de 2000, no que algúns políticos chamaron "un golpe dentro do golpe" e formou un goberno militar interino, que negociou un acordo en virtude do cal os rebeldes liberarían a todos os reféns, incluído o deposto primeiro ministro Mahendra Chaudhry, e se renderían sen seren castigados. O goberno renunciou posteriormente á última parte do acordo e arrestou a Speight o 27 de xullo de 2000, con Bainimarama dicindo que asinara esa parte do acordo "baixo coacción".

Despois do golpe[editar | editar a fonte]

Asistiu entre 2002 e 2003 a diversos cursos de formación e conferencias en Fidxi, Australia, Corea do Sur e Filipinas, ademais do Programa para Executivos Superiores en Seguridade Nacional e Internacional na Universidade Harvard nos Estados Unidos. En novembro de 2002 foi ascendido a contraalmirante, pero esta promoción foi revertida de novo a comodoro o 1 de febreiro de 2003.

A pesar da deterioración da súa relación co goberno, foi nomeado comandante das Forzas Armadas da República de Fidxi o 5 de febreiro de 2004.

Destitución e golpe de estado de 2006[editar | editar a fonte]

O 31 de outubro de 2006, mentres Bainimarama estaba en Exipto visitando as forzas de mantemento da paz no Oriente Medio, o presidente Iloilo destituíu a Bainimarama, nomeando no seu lugar ao tenente coronel Meli Saubulinayau que rexeitou o cargo. Os altos cargos militares de Fidxi apoiaron a Bainimarama, que pediu rapidamente a dimisión do Goberno. Os gobernos de Australia, Nova Zelandia, Estados Unidos e outros chamaron á calma e pediron garantías de que os militares de Fidxi non se levantarían contra o goberno.[5][6]

A finais de novembro de 2006, Bainimarama envioulle a Qarase unha lista de demandas, unha das cales era a retirada de tres polémicos proxectos de lei, incluído o Proxecto de Lei Qoliqoli (que transferiría a propiedade dos recursos marítimos ao pobo fidxiano ) e o Proxecto de Lei Reconciliación, Tolerancia, e Unidade, que tería ofrecido indultos condicionais ás persoas condenadas por participar no golpe de 2000. A pesar de novas conversacións en Suva e en Wellington, Nova Zelandia, Bainimarama deu ao primeiro ministro Qarase un ultimato para o 4 de decembro para que aceptase as súas demandas ou dimitise. Nun discurso televisado, Qarase acordou poñer en espera as tres polémicas leis, revisar o nomeamento de Andrew Hughes como comisario de policía (Bainimarama esixira a súa destitución) e dar á policía a opción de suspender as investigacións sobre os supostos actos de sedición do comandante. Rexeitou máis concesións e dixo que concedera todo o posible dentro da lei.

A continuación producíronse manobras militares, incluída a incautación de vehículos do goberno e a detención domiciliaria do primeiro ministro Qarase. O 5 de decembro, afirmouse que o presidente Josefa Iloilo asinara unha orde xurídica de disolución do parlamento tras reunirse con Bainimarama. O presidente emitiu posteriormente unha declaración negando categoricamente que asinase ningún decreto, e o comisario de policía exiliado, Andrew Hughes, implicou ao secretario de Iloilo na fabricación do decreto baixo as ordes do comandante Bainimarama.

Desde o 9 de decembro, detívose a persoal de medios de comunicación e coñecidos disidentes,[7] e producíronse incidentes de intimidación e violencia cometidos contra figuras políticas. Informouse de que foi agredido Stuart Huggett, presidente da Comisión da Función Pública.

Bainimarama dixo en rolda de prensa o 15 de decembro que aceptaría asistir a unha próxima reunión do Gran Consello de Xefes, o corpo feudal facultado para elixir o presidente do país, vicepresidente e catorce dos trinta e dous senadores, só en calidade de presidente da República.[8][9] Dixo que se o Gran Consello aínda recoñecese a Josefa Iloilo como presidente, boicotearía a reunión. Tamén condenou a invitación do Gran Consello ao deposto primeiro ministro, Laisenia Qarase, engadindo que a Qarase non se lle permitiría regresar a Suva para asistir á reunión.

O 6 de setembro de 2007, Bainimarama impuxo un renovado estado de emerxencia durante un mes, alegando que Qarase e o seu portavoz estendían mentiras e intentaban provocar desestabilización, tras o regreso de Qarase a Suva despois de estar confinado na illa de Vanua Balavu desde a súa expulsión do cargo. Bainimarama dixo que Qarase e o seu portavoz deberían volver a Vanua balavu e que poderían "falar dende alí".[10]

Bainimarama converteuse en ministro de Economía interino o 18 de agosto de 2008 despois de que Chaudhry e os demais ministros do Partido Laborista se retirasen do goberno provisional.[11]

Explicando o golpe[editar | editar a fonte]

A causa inmediata do golpe militar foi a negativa do primeiro ministro Qarase a retirar o Proxecto de Lei Qoliqoli. Bainimarama afirmou que os seus principais motivos para derrocar ao goberno de Qarase foron que era corrupto e que estaba a levar a cabo políticas racialmente discriminatorias contra a minoría indo-fidxia do país. Nun discurso que anunciaba publicamente o golpe, afirmou que as políticas de Qarase "dividiron a nación agora e terán consecuencias moi graves para as nosas futuras xeracións". Engadiu que "a aprobación das leis de Reconciliacións, Qoliqoli e Reclamacións sobre Terras minarán a Constitución, privarán a moitos cidadáns dos seus dereitos garantidos pola Constitución e comprometerán e minarán a integridade das Oficinas Constitucionais, incluído o poder xudicial". Explicou que modificaría os censos electorais baseados na raza, co fin de "levarnos á paz e á prosperidade e reparar a fenda racial cada vez máis grande que sofre actualmente a nosa nación multicultural".[12]

En setembro de 2011, o goberno de Bainimarama introduciu un decreto que restrinxía duramente os dereitos laborais, co fin de "garantir a viabilidade e sostibilidade actuais das industrias nacionais esenciais". En concreto, o decreto prohibía todas folgas excepto en circunstancias excepcionais, someténdoas ademais á autorización do goberno caso por caso. Tamén restrinxiu o dereito dos traballadores a levar as súas queixas ante os tribunais de xustiza.[13] O Congreso da Unión de Sindicatos de Fidxi dixo que o decreto "ofrecía importanes armas aos empresarios para seren usadas contra os sindicatos [. . . ] expulsa aos sindicalistas profesionais, elimina os convenios colectivos existentes, promove un sistema interesado de axentes non profesionais para representar aos traballadores, restrinxe severamente a acción industrial, reforza as sancións contra os traballadores que se manifestan legalmente e prohibe os pagos de horas extras e outras bonificacións para os traballadores en operacións de 24 horas". Attar Singh, secretario xeral do Consello de Sindicatos das Illas Fidxi, dixo: "Nunca vimos nada peor que este decreto. Sen dúbida está deseñado para decimar os sindicatos [...] dándolle aos empresarios unha vantaxe inxusta sobre os traballadores e os sindicatos".[14] Amnistía Internacional dixo que o decreto ameazaba "os dereitos humanos fundamentais [...], incluído o dereito á liberdade de asociación e reunión e o dereito a organizarse".[15]

Crise constitucional de 2009[editar | editar a fonte]

En abril de 2009, a Corte de Apelación declarou ilegal a eliminación do goberno democrático durante o golpe militar do 2006. Bainimarama dimitiu o 10 de abril de 2009 como primeiro ministro interino.[3]

O presidente Josefa Iloilo anunciou entón que abolía a Constitución, asumía todo o poder gobernante e revogaba todos os nomeamentos xudiciais.

Despois de abolir a Constitución e ignorar o poder xudicial, o presidente Iloilo nomeou de novo ao comandante Frank Bainimarama como primeiro ministro só 24 horas despois da súa marcha. O 24 de abril, o presidente nomeouno Compañeiro da Orde de Fidxi en recoñecemento polos seus "logros e méritos do máis alto grao e servizo a Fdxi e á humanidade en xeral".[16]

O 3 de novembro de 2009, Bainimarama expulsou os enviados de Australia e Nova Zelandia dándolles 24 horas para saír do país.

A polémica derivou da decisión de Bainimarama de nomear xuíces de Sri Lanka para substituír o poder xudicial do país, que foi expulsado en abril de 2009.

Ocupou o cargo de primeiro ministro ata as eleccións de 2014, onde gañou o seu partido, FijiFirst, e xurou o cargo como primeiro ministro de Fidxi ante o presidente Epeli Nailatikau. Nas eleccións xerais de Fidxi de 2018, o FijiFirst obtivo de novo unha maioría absoluta e Bainimarama tomou posesión como primeiro ministro de Fidxi por un segundo mandato o 20 de novembro de 2018.

Monarquismo[editar | editar a fonte]

Bainimarama ten colocados enriba do seu escritorio os retratos de Isabel II, antiga raíña de Fidxi e do seu marido, o príncipe Filipe, duque de Edimburgo. Díxo de si mesmo: "Sigo sendo leal á raíña. Moita xente o é en Fidxi. Unha das cousas que me gustaría facer é vela restaurada como a nosa monarca, para ser de novo a raíña de Fidxi".[17] Con todo, en 2012 o goberno de Bainimarama aboliu o festivo do aniversario oficial da raíña en Fidxi[18] e substituíu a imaxe da raíña nos billetes e as moedas polo escudo de Fidxi.[19]

Vida persoal[editar | editar a fonte]

Bainimarama procede da aldea de Kiuva na península de Kaba, na provincia de Tailevu . É irmán de Meli Bainimarama e Timoci Bainimarama, ambos os dous altos funcionarios. Foi educado no catolicismo romano.[20] Está casado con Maria Makitalena e teñen seis fillos e varios netos. É un entusiasta do deporte, cunha particular paixón polo rugby e o atletismo. O 31 de maio de 2014 converteuse en presidente da Unión de Rugby de Fidxi.

Notas[editar | editar a fonte]

  1. "Fiji army chief cedes powers" (en inglés). 5 de xaneiro de 2007. Consultado o 29 de maio de 2020. 
  2. "Fiji braced for protests after court ruling backs hardline leader" (en inglés). 9 de outubro de 2008. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  3. 3,0 3,1 "Fiji's Bainimarama steps down as PM" (en inglés). 10 de abril de 2009. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  4. "Commodore Voreqe Bainimarama re-appointed Fiji's Prime Minister" (en inglés). 28 de setembro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 24 de marzo de 2012. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  5. "Fiji coup a 'real danger', says Downer" (en inglés). 2 de novembro de 2006. Arquivado dende o orixinal o 23 de decembro de 2007. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  6. "Howard warns against Fiji coup" (en inglés). 2 de novembro de 2006. Arquivado dende o orixinal o 08 de setembro de 2007. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  7. "Fiji Times contributors warned by army" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 22 de decembro de 2007. Consultado o 29 de maio de 2020. 
  8. "Spies alert on kill plot" (en inglés). 18 de febreiro de 2007. Arquivado dende o orixinal o 14 de decembro de 2006. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  9. "Commander Will Attend GCC Meeting Only as Acting President" (en inglés). 16 de decembro de 2006. Arquivado dende o orixinal o 22 de decembro de 2006. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  10. "Martial law declared in Fiji - again" (en inglés). 6 de setembro de 2007. Consultado o 29 de maio de 2020. 
  11. "Fiji's military leader takes over country's finances" (en inglés). 18 de agosto de 2018. Arquivado dende o orixinal o 30 de decembro de 2012. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  12. "Commander RFMF - Public Declaration of Military Takeover" (en inglés). 5 de decembro de 2006. Arquivado dende o orixinal o 15 de setembro de 2009. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  13. "Decree No.35 2011 – Essential National Industries (Employment) Decree 2011" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 31 de marzo de 2012. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  14. "Union/govt face off" (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 15 de novembro de 2011. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  15. "Warning on Fiji government plan to severely restrict workers' rights". Amnistía Internacional (en inglés). 8 de agosto de 2011. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  16. "Frank Bainimarama receives Companion of the Order of Fiji from President" (en inglés). 24 de abril de 2009. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  17. "Despot for diversity" (en inglés). 1 de maio de 2009. Arquivado dende o orixinal o 14 de setembro de 2009. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  18. "Fiji to scrap holiday celebrating Queen's birthday" (en inglés). 1 de agosto de 2012. Consultado o 30 de maio de 2020. 
  19. "Anger over plan to remove Queen from Fiji money" (en inglés). 12 de decembro de 2012. Consultado o 29 de maio de 2020. 
  20. "Catholics support Methodists". Arquivado dende o orixinal o 14 de setembro de 2008. Consultado o 29 de maio de 2020. 

Véxase tamén[editar | editar a fonte]

Ligazóns externas[editar | editar a fonte]